OPVANGCRISIS NBMV – INGEBREKESTELLING VAN SAMMY MAHDI

Een tiental middenveldorganisaties uiten hun bezorgdheid over het nijpende tekort aan opvangplaatsen voor niet-begeleide minderjarigen in het federale opvangnetwerk en de kwetsbaarheidscriteria die de instroom van deze kinderen en jongeren in het opvangnetwerk buiten de kantooruren reguleren. Deze “kwetsbaarheidscriteria” sluiten de facto bepaalde minderjarigen uit, ook al bevinden zij zich allen in een kwetsbare situatie. Deze situatie is in strijd met de nationale wetgeving inzake de opvang van verzoekers om internationale bescherming, maar ook met het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en de Internationale Verklaring inzake de Rechten van het Kind.

Vorige week trokken de terreinorganisaties SOS Jeunes, Dokters van de Wereld, Het Burgerplatform voor Vluchtelingen & Artsen zonder Grenzen aan de alarmbel. Zij stelden vast dat het aantal niet-begeleide minderjarigen dat in Brussel rondzwerft toeneemt en dat tegenover die stijging een structureel gebrek aan middelen voor een aangepaste opvang en begeleiding staat.

De laatste maanden was het aantal niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) dat Fedasil zag binnenstromen erg hoog. In combinatie met de nog steeds geldende coronamaatregelen, zet dit een grote druk op alle fases van het federale opvangnetwerk.

Om de druk op het opvangnetwerk wat te verlichten, werd de instroom van minderjarigen buiten de kantooruren aan banden gelegd op basis van zogenaamde kwetsbaarheidscriteria. Momenteel worden na de kantooruren dus enkel de volgende minderjarigen opgevangen:

Meisjes
NBMV met een medische of psychische kwetsbaarheid
Jongens tot en met 15 jaar
Jongeren aan de grens die worden vastgehouden op het grondgebied
NBMV met een beperking
NBMV die mogelijks slachtoffer mensenhandel zijn

Deze kwetsbaarheidscriteria worden als een “operationele noodzaak” voorgesteld. Nochtans vormen niet-begeleide minderjarigen een bijzonder kwetsbare categorie. Een onderscheid maken tussen kwetsbare en niet-kwetsbare NBMV is in strijd met de Opvangwet en schendt bovendien – onder andere – het Kinderrechtenverdrag en het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie.

Terreinwerkers stellen vast dat kwetsbare jongeren – na een werk van lange adem om hen te informeren over hun rechten en mogelijkheden om bescherming te krijgen in België – bereid zijn om toe te treden tot het beschermingssysteem. Wanneer zij dan op een gesloten deur stoten, kunnen zij opnieuw hun – prille – vertrouwen in ons systeem en de terreinwerkers verliezen.

De verantwoordelijke diensten doen hun best om ook voor de jongeren die buiten deze criteria vallen een oplossing te zoeken, maar deze wordt vaker niet dan wel gevonden. Deze jongeren krijgen dan te horen zich de volgende ochtend opnieuw aan te melden om een opvangplek toegewezen te krijgen. Bijgevolg brengen deze jongeren de nacht (opnieuw) noodgedwongen door op straat of in squats.

Een minderjarige die in zulke omstandigheden moet (over-)leven, wordt blootgesteld aan talrijke gevaren. Niet in het minst is er het risico om het slachtoffer te worden van mensenhandel of om in andere uitbuitingsnetwerken terecht te komen. Daarnaast stellen terreinwerkers vast dat de meerderheid van deze jongeren zich niet opnieuw aanmeldt om een opvangplaats te krijgen, maar naar een ander land doorreist of een andere piste kiest.

Er wordt ons verzekerd dat er op politiek niveau en budgetmatig alles aan gedaan wordt om zo snel mogelijk nieuwe opvangplaatsen te kunnen openen en om de opvangcapaciteit operationeel te verhogen en de achterstanden bij de asielinstanties weg te werken. Deze inspanningen zijn uiteraard positief, maar we constateren dat het onvoldoende blijft.

Deze opvangcrisis vraagt om een structurele oplossing. Wij vragen een kwaliteitsvolle opvang die egalitair, niet-discriminerend, en overeenkomstig het Kinderrechtenverdrag aangepast is aan de specifieke en werkelijke noden en behoeften van deze kwetsbare groep minderjarigen.

We herinneren Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi aan zijn wettelijke plicht om in overeenstemming met de Opvangwet voor alle NBMV een aangepaste omkadering te voorzien. Bij het opvangen van NBMV moet het hoger belang van het kind steeds als de eerste overweging gelden.

Onzes inziens is er een nood aan een vorm van pré-opvang voor deze minderjarige doelgroep en moet alles in het werk gesteld worden opdat alle NBMV die zich bij de autoriteiten aanmelden, op elk uur van de dag of nacht overeenkomstig de wet onder de hoede van de Dienst Voogdij genomen worden en een passende opvang krijgen.

Ondertekenaars:

Service Droit des Jeunes de Bruxelles

Platform Kinderen op de vlucht

Défense des Enfants International – Belgique

Vluchtelingenwerk Vlaanderen

Coordination et Initiatives pour Réfugiés et Étrangers (CIRÉ)

Association pour le droit des étrangers (ADDE)

Nansen

Ordre des barreaux francophones et germanophone de Belgique (Avocats.be)

Ligue des droits humains

Plateforme Citoyenne BELRefugees Burgerplatform

Dokters van de Wereld

Perscontact:

Melanie Zonderman, Platform Kinderen op de vlucht – 0467 78 47 67